نوسنده: مریم مرادی
فعا ل خقوق زنان
روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان هر سال در ۲۵ نوامبر یادآور این واقعیت است که خشونت علیه زنان صرفاً یک مسئله شخصی یا خانوادگی نیست؛ بلکه یک چالش ساختاری، اجتماعی و حقوقی است که در بسیاری از کشورها وجود دارد. سازمان ملل این روز را برای آگاهیبخشی، مطالبهگری، و حفاظت از حقوق زنان تعیین کرده است. طبق گزارش سازمان ملل، یکی از شایعترین نقضهای حقوق بشر در سراسر جهان، خشونت علیه زنان است (1).
این خشونت میتواند
شامل خشونت خانگی، تبعیض قانونی، تهدید، فشارهای اجتماعی، آزار خیابانی، ممانعت از
مشارکت اجتماعی و اقتصادی، و نقض حق اختیار باشد. خشونت
علیه زنان؛ مسئلهای فراتر از مرزهاست. در برخی کشورها، از جمله ایران، ابعاد این
مسئله پیچیدهتر و ریشهدارتر است. خشونت علیه زنان در ایران
تنها یک رفتار فردی نیست؛ بسیاری از پژوهشگران آن را ترکیبی از خشونت ساختاری،
قانونی و فرهنگی توصیف میکنند(2).
ساختارهای قانونی محدودکننده : در
قوانین ایران هنوز برخی موارد وجود دارد که موجب ضعف حمایت قانونی از زنان میشود،
مانند: نبود
قانون جامع حمایت از قربانیان خشونت خانگی ، نبود سازوکارهای حمایتی کافی (پناهگاهها،
مشاورههای رایگان، خطوط اضطراری). قوانینی که قدرت بیشتری به سرپرست خانواده میدهد
و استقلال زنان را محدود میکند. این موارد باعث میشود زنان در موقعیتهای خشونتزا
راههای کمتری برای حفاظت از خود داشته باشند.
در
بسیاری از مناطق، خشونت علیه زنان بهعنوان یک موضوع خصوصی یا «تابو» در نظر گرفته
میشود و همین موضوع باعث کاهش گزارشدهی میگردد یا از زنان انتظار میرود
سکوت کنند. ترس از قضاوت یا انگزنی وجود دارد. این فرهنگ سکوت، زنجیره خشونت را
ادامهدار میکند. در سالهای
اخیر، برخی محدودیتهای اجتماعی و مدنی ــ
مثل محدودیت پوشش اجباری، محدودیت اشتغال و محدودیت حضور در فضای عمومی در تحلیلهای
بینالمللی بهعنوان شکلهایی از خشونت ساختاری ذکر شدهاند. این نوع
خشونت، اختیار و آزادی فردی زنان را محدود میکند و آنها را در معرض برخوردهای
سلیقهای یا فشارهای روزمره قرار میدهد. اما با
وجود شرایط سخت، زنان ایران در سالهای اخیر نقش مهمی در مطالبهگری ایفا کردهاند: فعالیتهای
مدنی و اجتماعی ، روایتگری و آگاهیبخشی ، نقشآفرینی در شبکههای اجتماعی ، مشارکت
در مطالبه اصلاح قوانین ، این مقاومت نشاندهنده پایمردی و آگاهی نسل جدید زنان
است.
چرا روز ۲۵ نوامبر برای ایران مهم است؟
زیرا این روز
فرصتی جهانی فراهم میکند تا: صدای
زنان ایران شنیده شود، نیاز به قانونگذاری حمایتی برجسته شود، آمار و واقعیتها
نادیده گرفته نشوند، جامعه جهانی بداند زنان ایرانی در چه شرایطی زندگی میکنند. پژوهشگران،
فعالان و نهادها بتوانند توجه بیشتری به مسئله خشونت ساختاری داشته باشند.
روز جهانی
مبارزه با خشونت علیه زنان تنها یک تاریخ نیست؛ یک یادآوری است.
تا زمانی که
زنان در هر جامعهای در معرض تبعیض، فشار، محدودیت یا خشونت باشند، مسیر عدالت
ناتمام است.
در ایران، با
وجود چالشها، آگاهی اجتماعی نسبت به این مسئله بیشتر شده و زنان نقش پررنگی در
تحول و مطالبهگری دارند. امید این است که یک روز خشونت علیه زنان نه یک واقعیت،
بلکه یک خاطره تاریخی باشد.
منابع:
1)
International Day for the Elimination of Violence against Women |
United Nations
2) Special Rapporteur on the situation of human rights in the Islamic Republic of Iran | OHCHR
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر