آراسته امانی
کنفرانس جهانی زنان در پکن در سال ۱۹۹۵، با
حضور نمایندگان ۱۸۹ کشور، به تصویب “اعلامیه و برنامه عمل پکن” انجامید که به‌عنوان
یک نقشه راه جامع برای توانمندسازی زنان و تحقق برابری جنسیتی شناخته می‌شود. این
برنامه بر دوازده حوزه حیاتی تمرکز داشت، از جمله:
مبارزه با فقر •
دسترسی به
آموزش و بهداشت •
مقابله با خشونت علیه
زنان•
مشارکت در
تصمیم‌گیری‌های سیاسی و اقتصادی •
تحولات در ۳۰ سال گذشته:
- در سه دهه پس از کنفرانس پکن، کشورها اقدامات
متعددی برای اجرای تعهدات خود انجام داده‌اند:
- قوانین و سیاست‌ها: بسیاری
از کشورها قوانین جدیدی برای حمایت از حقوق زنان تصویب کرده‌اند، مانند قوانین
مقابله با خشونت خانگی و تبعیض جنسیتی.
- آموزش و بهداشت: دسترسی دختران
به آموزش بهبود یافته و نرخ سواد زنان افزایش یافته است. همچنین، خدمات بهداشتی
مرتبط با زنان توسعه یافته است.
- مشارکت سیاسی و اقتصادی: حضور
زنان در مناصب سیاسی و مدیریتی افزایش یافته و برنامه‌هایی برای حمایت از کارآفرینی
زنان اجرا شده است.
چالش‌ها و مسیر پیش‌رو:
با وجود پیشرفت‌ها، چالش‌هایی همچنان باقی است:
نابرابری‌های ساختاری:
تبعیض در بازار کار، دستمزدهای نابرابر و محدودیت در دسترسی به منابع مالی.
خشونت علیه زنان: ادامه
خشونت‌های جنسیتی و نیاز به اجرای مؤثرتر قوانین حمایتی.
مشارکت ناکافی در تصمیم‌گیری‌ها:
حضور کم‌رنگ زنان در سطوح بالای تصمیم‌گیری سیاسی و اقتصادی.
برای دستیابی به اهداف کامل برنامه عمل پکن،
کشورها باید تعهدات خود را تجدید کرده و با همکاری بین‌المللی، سیاست‌ها و برنامه‌های
مؤثرتری را اجرا کنند.
در کنفرانس جهانی زنان در پکن در سال ۱۹۹۵،
موضوع ختنه زنان (که به عنوان مثله‌سازی جنسی زنان نیز شناخته می‌شود) به‌عنوان یکی
از مصادیق خشونت علیه زنان مورد توجه قرار گرفت. در برنامه عمل پکن، که به‌عنوان
سند نهایی این کنفرانس به تصویب رسید، بر حذف تمامی اشکال خشونت علیه زنان تأکید
شده است. این برنامه از دولت‌ها می‌خواهد تا با وضع و اجرای قوانین مناسب، ارائه
خدمات حمایتی، و آموزش عمومی، به ریشه‌کن کردن سنت‌های مضر، از جمله ختنه زنان،
اقدام کنند.
پس از کنفرانس پکن، تلاش‌های بین‌المللی برای
مقابله با ختنه زنان ادامه یافت. برای مثال، در سال ۲۰۰۳، سازمان ملل متحد کنفرانسی
برای جمع‌آوری منابع مالی به‌منظور توقف ختنه دختران برگزار کرد. در این کنفرانس،
هدف جمع‌آوری حداقل ۱۵ میلیون دلار برای اجرای برنامه‌ای ده‌ساله تعیین شد که شامل
آموزش جوامع، همکاری با رهبران دینی و قانون‌گذاران، و انجام مطالعات می‌شد.
همچنین، سازمان‌های غیردولتی و بین‌المللی
متعددی در کشورهای مختلف، به‌ویژه در آفریقا، با اجرای برنامه‌های آموزشی و آگاهی‌بخشی،
موفق به کاهش میزان ختنه زنان شده‌اند. برای مثال، در کشورهای بورکینافاسو و مالی،
میزان ختنه تا ۳۰ درصد کاهش یافته است.
با این حال، ختنه زنان همچنان در برخی جوامع
ادامه دارد و نیاز به تلاش‌های مستمر بین‌المللی و محلی برای حذف کامل این عمل
وجود دارد. در سال‌های اخیر، سازمان ملل متحد هشدار داده است که بدن زنان به «میدان‌های
نبرد سیاسی» تبدیل شده است و این موضوع، پیشرفت‌های حاصل‌شده در زمینه بهداشت جنسی
و باروری را به خطر انداخته است.
بنابراین، برنامه عمل پکن و قطعنامه‌های مرتبط
با آن، بر حذف ختنه زنان به‌عنوان بخشی از تلاش‌ها برای ریشه‌کن کردن خشونت علیه
زنان تأکید دارند و از دولت‌ها و جوامع می‌خواهند تا با اقدامات قانونی، آموزشی و
فرهنگی، به این هدف دست یابند.
سازمان ملل متحد تاکنون چندین قطعنامه در محکومیت
و مقابله با خشونت علیه زنان تصویب کرده است. از جمله مهم‌ترین این قطعنامه‌ها می‌توان
به موارد زیر اشاره کرد:
1- قطعنامه ۱۳۲۵ شورای امنیت (سال ۲۰۰۰): این
قطعنامه بر اهمیت مشارکت زنان در پیشگیری و حل منازعات، مذاکرات صلح، و بازسازی پس
از جنگ تأکید دارد و خواستار حفاظت از زنان و دختران در برابر خشونت‌های جنسی در
درگیری‌های مسلحانه است.
2- قطعنامه ۱۸۲۰
شورای امنیت در سال ۲۰۰۸، خشونت جنسی در درگیری‌ها را محکوم کرده و آن را به‌عنوان
یک تاکتیک جنگی غیرقانونی معرفی می‌کند.
3- قطعنامه ۲۴۶۷
شورای امنیت (سال ۲۰۱۹): این قطعنامه به موضوع خشونت جنسی در درگیری‌ها می‌پردازد
و بر پاسخگویی، غرامت و دسترسی به عدالت برای قربانیان تأکید می‌کند. با این حال،
به دلیل حذف اشاره به سلامت باروری در متن نهایی، مورد انتقاد قرار گرفت.
قطعنامه‌های مجمع عمومی
سازمان ملل: مجمع عمومی نیز به‌صورت دوره‌ای قطعنامه‌هایی در محکومیت نقض حقوق
بشر، از جمله خشونت علیه زنان، تصویب می‌کند. برای مثال، در آذر ۱۴۰۳، این مجمع قطعنامه‌ای
را تصویب کرد که در آن «سرکوب هدفمند زنان و دختران» در ایران محکوم شده و از
جمهوری اسلامی خواسته شده است به «تبعیض سیستماتیک و آزار و اذیت فیزیکی و کلامی
زنان و دختران» پایان دهد.
این قطعنامه‌ها نشان‌دهنده تعهد جامعه بین‌المللی
به مقابله با خشونت علیه زنان و تلاش برای ایجاد جهانی برابر و عاری از تبعیض هستند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر