سازمان ملل؛ مهاجران بازگردانده شده به افغانستان مورد شکنجه و
انتقام‌جویی قرار می‌گیرند
نویسنده: سایه
سازمان ملل متحد در گزارشی تازه اعلام کرده است که بازگرداندن
مهاجران افغان از ایران، پاکستان و تاجیکستان به افغانستان، آنان را در معرض خطرهای
جدی امنیتی، بازداشتِ خودسرانه، شکنجه و انتقام‌جویی طالبان قرار می‌دهد. یافته‌های
این گزارش که روز پنج‌شنبه، دوم اسد، توسط هیأت معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما)
و دفتر کمیسر عالی حقوق بشر منتشرشده، نشان می‌دهد که مقام‌های گروه طالبان در
برخورد با شمار زیادی از بازگشت‌کنندگان، به‌ویژه زنان، فعالان مدنی، خبرنگاران و
نیروهای پیشین نظامی، مرتکب نقض جدی حقوق بشر شده‌اند.
براساس داده‌های ارایه‌‌‌شده، از آغاز سال ۲۰۲۵ تاکنون بیش از یک میلیون و ۹۰۰ هزار مهاجر افغانستانی، عمدتاً از ایران، به اجبار به افغانستان
بازگردانده شده‌اند؛ رقمی که به گفته‌ی آژانس پناهندگان سازمان ملل تا پایان سال می‌تواند
به سه میلیون نفر برسد. در حالی این موج گسترده رخ می‌دهد که افغانستان همچنان در
وضعیت بحران انسانی و اقتصادی قرار دارد و نظام حاکم عملاً هیچ‌گونه ساختار حمایتِ
اجتماعی، قضایی یا امنیتی برای مهاجران بازگشته فراهم نکرده است.
در این گزارش آمده است که گروه طالبان بسیاری از بازگشت‌کنندگان را
به‌دلیل وابستگی به دولت پیشین، شغل در نهادهای رسانه‌ای یا بین‌المللی، حتا سکونت
در کشورهای خارجی، مورد بازداشت، بازجویی خشونت‌آمیز، تهدید و گاه شکنجه قرار داده‌اند.
این برخوردها بیشتر در ولایت‌‌های مرزی و مناطقی که بازگشت‌کنندگان تازه‌وارد شده‌اند،
صورت گرفته است. سازمان ملل در گردآوری این داده‌ها با ۴۹ تن از بازگشت‌کنندگان مصاحبه کرده و از آن‌ها مستنداتی در مورد
بازداشت، آزار، ناپدیدسازی و تهدید دریافت کرده است.
در میان افرادی در معرض خطر، زنان و دختران افغان جایگاه ویژه‌ای
دارند. کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، ولکر تورک، در بیانیه‌ای تأکید کرده است
که بازگرداندن اجباری زنان افغان به کشوری که در آن به‌دلیل جنسیت‌شان از تمامی
حقوق مدنی، آموزشی و اجتماعی محروم شده‌اند، نقض صریح اصل عدم بازگرداندن
(non-refoulement) در قوانین بین‌المللی است. او تأکید کرده است که هیچ‌کس نباید به
کشوری بازگردانده شود که در آن با خطر آزار، شکنجه یا سرکوب ساختاری مواجه است. به‌ویژه
زنان و دخترانی که پس از اخراج، در معرض تهدید مستقیم از سوی نیروهای طالبان قرار
می‌گیرند.
از زمان بازگشت گروه تروریستی طالبان به قدرت، دسترسی زنان به آموزش
عالی، اشتغال، سفر، خدمات اجتماعی و حتا فضای عمومی به‌شدت محدود شده است. سازمان
ملل در گزارش‌های پیشین خود این روند را «آپارتاید جنسیتی» توصیف کرده است. بازگشت
اجباری زنانی که در کشورهای همسایه به آموزش، آزادی و استقلال دست یافته‌اند،
بازگشتی به سیاهی و انزوا است؛ جهانی که در آن نه‌تنها حق تحصیل یا کار از آنان
سلب شده؛ بلکه حضورشان در خیابان نیز غیرقانونی تلقی می‌شود.
همزمان با اخراج‌های گسترده از ایران و پاکستان، کشورهای اروپایی نیز
سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تری علیه پناه‌جویان افغان اتخاذ کرده‌اند. هفته‌ی گذشته،
دولت آلمان ۸۱ مرد افغانستانی را به‌دلیل ارتکاب جرایم کیفری
اخراج کرد و ایالات متحده نیز اعلام کرد که وضعیت حفاظت موقت هزاران مهاجر افغان
را لغو خواهد کرد. این در حالی است که هیچ تضمینی برای امنیت، کرامت یا معیشت
بازگشت‌کنندگان در افغانستان وجود ندارد.
سازمان ملل هشدار داده است که موج فزاینده‌‌‌ی بازگشت‌های اجباری،
بحران حقوق بشری چندلایه در افغانستان ایجاد کرده-که از سویی زندگی هزاران خانواده
را به خطر انداخته است و از سوی دیگر، ظرفیت‌های اجتماعی و اقتصادی آسیب‌دیده‌‌‌‌ی
کشور را بیش از پیش تحت فشار قرار داده است. یوناما از کشورهای میزبان مهاجران
افغانستانی خواسته است تا فوراً اخراج‌های اجباری را متوقف کنند و در عوض، راه‌حل‌های
پایدارتر و انسانی‌تری برای رسیدگی به وضعیت پناه‌جویان افغان اتخاذ شود.
ولکر تورک که به تازگی از سفر به کابل بازگشته است، وضعیتِ فعلی
مهاجران بازگردانده‌شده را «اضطراری و نگران‌کننده» توصیف کرده و از جامعه‌ی جهانی
خواسته است که مسئولیت مشترک در قبال حفاظت از جان و کرامت پناه‌جویان افغانستانی
را بپذیرد. او گفته است آنچه در مرزها و داخل افغانستان در حال رخ‌دادن است، نه
بازگشت داوطلبانه، بلکه واگذاری مستقیم انسان‌ها به ساختارهای سرکوب است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر