نوری شریفی
ماده ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر:
«هر انسانی محق به داشتن آزادی عقیده و بیان
است؛ و این حق شامل آزادی داشتن باور و عقیده‌ای بدون [نگرانی] از مداخله [و
مزاحمت]، و حق جستجو، دریافت و انتشار اطلاعات و افکار از طریق هر رسانه ای بدون
ملاحظات مرزی است .
داشتن حق در زمینه جستجو، جمع آوری، کسب آزادانه
اخبار و اطلاعات و عقاید عمومی، انتقال و مخابره آزادانه آنها، انتشار آزادانه
روزنامه ها، دریافت و مطالعه آزادانه مطبوعات و همچنین دریافت آزادانه برنامه‌های
یادشده را دربر می‌گیرد.»
ذکر مطالب فوق در اعلامیه جهانی حقوق بشر در ۲۰ دسامبر
۱۹۹۳ میلادی در چهل و هشتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شد که براساس آن طی مصوبه ای روز سه ماه مه هرساله
بعنوان « روز جهانی آزادی مطبوعات (
رسانه) اعلام شد.
در حقیقت توجه به رسانه ها در جهت ارتقای آزادی مطبوعات
در دنیا صورت گرفته است که در طی آن رسانه آزاد و مستقل بعنوان یکی از ضروریات
جامعه دموکراتیک در نظر گرفته شده است. طبق این ماده دانستن و آگاهی، حق انسان است
و سلب آزادی رسانه ها، پایمال کردن این حق.
اما آنچه که ما در جوامع دیکتاتوری و توتالیتر شاهد آن
هستیم به گونه ای دیگر است. رسانه که قوی ترین ابزار اطلاع رسانی و افشاگری در دست
روزنامه نگاران است، بدلیل آشکار کردن ظلم و جنایت رژیم‌های خودکامه، برای چنین
حکومت هایی خطری بسیار جدی محسوب می‌شود.
رسانه همچنین ابزاری قوی برای پرسشگری است که
همچون ذره بین در جهان امروز عمل میکند. رسانه خطر به محاق رفتن آزادی و دموکراسی
را کاهش داده و با آگاه کردن و به روز رسانی توده مردم، شهامت را در آنان تقویت میکند.
زمانی که گردش آزاد اخبار و همرسانی رویدادها در جهان بتواند افکار مختلف عموم
مردم را پوشش دهد، میتوان گفت رسانه زنده و پویاست. در ایران اما تا چه حد رسانه ای غیر وابسته در سطح جامعه فعال می‌باشد
؟ این سؤال را بایستی با آمار جهانی و واقعیت درون جامعه پاسخ داد.
۱« ایران در رتبه بندی ۲۰۲۲ گزارشگران بدون
مرز از نظر آزادی مطبوعات در رتبه ۱۷۸ در میان ۱۸۰ کشور قرار گرفت. دو کشور آخر در
رتبه بندی اریتره و کره شمالی هستند. »
۲« شمار روزنامه‌نگاران زندانی در سراسر جهان
در سال ۲۰۲۲ به رکورد جدیدی رسید. در سالی توام با درگیری و سرکوب، رهبران
اقتدارگرا با شدت بیشتری به جرم انگاری گزارش گری مستقل ادامه داده و با بی رحمانه
ترین روش ها به خاموش کردن صدای مخالفان و سرکوب آزادی مطبوعات پرداختند.»
شکستن دوربین و قلم روزنامه‌نگاران و خفه کردن
صدای آنان از دیر باز جزو الویت های جمهوری اسلامی ایران بوده است. از فرج سرکوهی
گرفته تا کیوان صمیمی و ژیلا بنی یعقوب ، احمد زیدآبادی ، بهمن احمدی امویی ،
مسعود باستانی، نازنین خسروانی، مهدی محمودیان، عیسی سحرخیز و.....
در ماه های پس از کشته شدن مهسا امینی هم ، شاهد افزایش
بازداشت روزنامه‌نگاران بوده ایم. نیلوفر حامدی و الهه محمدی بخاطر پوشش دادن خبر
بستری شدن و جان باختن مهسا امینی و مراسم خاکسپاریش، همچنین نازیلا معروفیان
بدلیل مصاحبه با پدر مهسا بازداشت و حکم های طولانی مدت گرفتند.
پیشتر با زندانی کردن فعالان محیط زیست روبرو بودیم که
چهار تن از آنان، نیلوفر بیانی، سپیده کاشانی، هومن جوکار و طاهر قدیریان در
فروردین سال جاری پس از گذراندن ۶ سال در زندان، آزاد شدند. از دیگر فعالان محیط
زیست و استاد دانشگاه میتوان از کاووس سید
امامی نام برد که متأسفانه در زندان جان باخت اگرچه مرگ او را خودکشی اعلام کردند.
در اینجا خوب است از نرگس محمدی ، فعال حقوق بشر ،روزنامه
نگار، و برنده جایزه صلح نوبل هم نام ببریم که همچنان دربند و زندانی است.
از
دیگر فعالان و کنش‌گران میتوان کسانی را همچون سعیده شفیعی روزنامه نگار اقتصادی(
پس از سه سال محکومیت با مرخصی درمانی آزاد شد)، هستی امیری و ضیا نبوی از فعالان
دانشجویی که به مسمومیت سریالی دختران دانش آموز در مدارس اعتراض کردند، هم نام
برد که همچنان زندانی هستند.
به همه فعالان شناخته شده و غیر شناخته شده، باید بکتاش
آبتین را اضافه کرد، شاعر و عضو کانون نویسندگان که در زندان بخاطر بیماری و عدم
رسیدگی های پزشکی جان باخت. اگرچه سازمان گزارشگران بدون مرز با انتشار بیانیه ای از سازمان ملل خواست تا
دلایل مرگ وی را بررسی کنند.
در حقیقت حکومت جمهوری اسلامی ایران با قوانین استبدادی
باعث نابودی و سلاخی رسانه های مستقل و ژورنالیزم حرفه ای شده است. تلاش این
حکومت برای خاموش کردن ژورنالیست‌های مسئول و مردم شجاع ایران که اکنون خود هریک
رسانه ای گشته اند تا صدای خفه شده آزادی را فریاد بزنند، بی نتیجه مانده است.
رسانه قلب یک جامعه است. از نشانه های یک جامعه سالم،
داشتن رسانه آزاد و سالم است. جامعه بیمار جامعه ای است که از واقعیت های جهان از
طریق سانسور و دربند کردن مطبوعات و رسانه، دور نگهداشته شده و به همین سبب خموده
شده و مردم آن براحتی تحمیق میشوند.
اما ماهواره و شبکه های اجتماعی فضایی را به روی مردم
گشوده اند که سبب شده تا آنان با آگاهی بیشتر و
شهامت خاصی مطالبات و دادخواهی خود را خواستار باشند.
دموکراسی با آزادی رسانه و مطبوعات محقق می‌شود ، پس
بکوشیم با مبارزه بر علیه مغزهای پوسیده حاکمان زر و زور و تزویر که هدفی جز
ناآگاه نگاه داشته شدن مردم ندارند، به این مهم دست یابیم.
با امید به آزاد سازی رسانه در سرتاسر جهان و صلحی پایدار
برای انسانها!
گرامی باد روز جهانی رسانه!
۱-
۲ -نویسنده آرلین گتز / مدیر تحریریه CPJ( کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران)
https://t.ly/ihhDc
https://t.ly/JSZVU
ماهنامه شماره یکصد و بیست و دوم رهائی زن
همه چشم ها به رفح
All Eyes On Rafah
