روز جهانی زن ۸ مارس، مبارزه زنان برابری طلب و دادخواه در ایران
تاریخچه بسیار طولانی دارد.این روز گرامیداشت و تجدید پیمان همه زنان و مردان
برابری طلب و آزادی خواه در جهان است!
سیر تحولات جنبش زنان در ایران نیز از جنبش مشروطه تا کنون با افت و
خیزهای زیادی همراه بوده است. با قدرت گیری جمهوری اسلامی و آپارتاید ضد زن، جنبش
زنان ایران نیز وارد تحولات نوینی شد. نماد آشکار آن، تظاهرات زنان علیه سرکوب و
نابرابری جنسیتی بود که در روز ۸ مارس ۱۳۵۷ علیه فرمان خمینی – برای تحمیل حجاب اجباری – تجلی یافت.
ما امسال در شرایطی برای بزرگداشت روز جهانی زن آماده می شویم که
حکومت زن ستیز اسلامی در ایران علیرغم شرایط بسیار بحرانی که دچار آن است، هم چنان
به سرکوب و اذیت و آزار زنان در همه ابعاد اجتمایی و سیاسی ادامه می دهد.
جمهوری اسلامی
در زمره معدود دولت هایی است که در قوانین خود رسماً بر تبعیض و نابرابری صحه
گذاشته است. با این همه و به رغم همه تبعیضات و ستم و سرکوب های عنان گسیخته‌ای
که بر زنان ایران اعمال شده است، کمتر جنبشی را می توان سراغ گرفت که زنان در آن
حضوری فعال نداشته باشند. این میزان از فعالیت و رادیکالیسم مبارزاتی زنان،
برخاسته از آگاهی آنها و متأثر از تبعیض ها و ستم های وحشیانه ای است که حاکمان
مرتجع اسلامی بر آنان تحمیل کردهاند.
در نظام استبدادی و سرمایه داری جمهوری اسلامی، اگر چه عموم توده های
مردم ایران هر یک به نحوی در معرض ستم و سرکوب و نابرابری قرار دارند، اما ستم و
تبعیضی که بر زنان ایران اعمال شده است، وحشیانه ترین و بیرحمانه ترین نوع تبعیض
و ستم در ایران است. علاوه بر این ستم جنسیتی که عموم زنان ایران با آن روبرو
هستند، اکثریت بزرگی از زنان، به عنوان زنان کارگر و خانواده های کارگر نیز با
ستم طبقاتی و استثمار وحشیانه سرمایه داری مواجه اند.
در جریان جنبش انقلابی ۱۴۰۱ زنان ایران با نبرد قهرمانانه خود حماسه ها آفریدند. این جنبش شکاف
های درونی طبقه حاکم را عمیق تر و رژیم را با چالش های بزرگی مواجه ساخت. اکنون
دیگر کم نیستند افراد و گروهایی که حتی از درون طبقه حاکم نیز به صراحت عنوان میکنند
که ادامه حیات جمهوری اسلامی دیگر به شیوه گذشته ممکن نیست.
در بطن دلاوری های مبارزات زنان و تمام حماسه آفرینی های آنان است
که اکنون روز جهانی زن – نماد رزم زنان برای رهایی فرا رسیده است. روزی که زنان در سراسر جهان با
برپایی راهپیمایی ها، تجمع و تظاهرات علیه تبعیض و ستم و نابرابری های جنسیتی
به پا می خیزند و مطالبات خود را مطرح میکنند. هشت مارس فرصت دیگری است که زنان
در ایران نیز با تکیه بر تجربه مبارزاتی سالهای سپری شده – بویژه تجربه جنبش
انقلابی «زن، زندگی، آزادی» – بار دیگر به تعرض جدیدی علیه نظام زن ستیز جمهوری
اسلامی روی آورند و با گردهم آیی ها و تظاهرات در خیابانها و سر دادن مطالباتی
که انعکاس تمام خواست های زنان علیه تبعیض و ستم و نابرابری است، ضربه دیگری بر پیکر
نحیف و پوسیده جمهوری اسلامی وارد آورند.
آزادی و برابری کامل و بی قید و شرط زنان در گرو سرنگونی رژیم اسلامی،
واژگونی نظام استثمارگر سرمایه داری و برقراری جمهوری سوسیالیستی و یک حکومت شورایی
است. جنبش آزادی زن یک ستون و موتور مهم و اصلی خیزش انقلابی اجتماعی است.
روز جهانی زن فرصت مناسبی است برای بیان حقوق زنان
حقوق زنان چیست؟
حقوق زنان به‌عنوان یک بعد مهم از حقوق بشر، از طیف گسترده‌ای از
جوانب اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی تشکیل شده است. تاریخچه حقوق زنان با تلاش‌های
فعالان زنان و جنبش‌های حقوقی به‌مرورزمان تکامل یافته است. با این حال، هنوز
تاکنون در بسیاری از مناطق جهان، زنان با چالش‌ها و تبعیض‌هایی مواجه هستند.
زنان نیمی از پیکره جامعه انسانی را تشکیل میدهند، ولی همواره در طول
تاریخ با افراط یا تفریط گری دیگران در استیفای حقوق خود روبه رو بوده اند; افراط
و تفریطهایی که از جهل یا سوء نیت برخاسته است.
عوارض بی‌توجهی به حقوق زنان
توجه به حقوق زنان از اهمیت بالایی برخوردار است. بی‌توجهی به این
موضوع هم عوارض خاص خود را دارد که در ادامه به توضیح بیشتر در مورد آنها می‌پردازیم.
ترویج تبعیض جنسیتی در حوزه‌های مختلف
عدم توجه به حقوق زنان باعث ترویج تبعیض جنسیتی در اقتصاد، فرهنگ و
جوامع می‌شود. این امر باعث محدود شدن فرصت‌های شغلی و حرفه‌ای برای زنان می‌شود
که تأثیرات منفی بر توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه دارد.
محدودیت در دسترسی به تحصیلات
عدم توجه به حقوق زنان موانعی برای دسترسی آنان به تحصیلات عالی ایجاد
می‌کند. تبعیض‌های جنسیتی در حوزه آموزشی می‌تواند باعث کاهش سطح تحصیلات زنان شده
و تأثیرات منفی بر توانمندی جامعه داشته باشد.
افزایش خشونت علیه زنان
نادیده گرفتن حقوق زنان باعث افزایش حوادث خشونت‌آمیز علیه زنان می‌شود.
زنانی که حقوق اساسی‌شان تضعیف شده یا نادیده گرفته می‌شود، ممکن است در معرض
خطرات بیشتری از جمله خشونت فیزیکی یا روانی قرار گیرند.
شکاف اقتصادی بین زن و مرد
عدم توجه به حقوق زنان باعث ایجاد شکاف‌های اقتصادی بین زن و مرد می‌شود.
تبعیض در حقوق شغلی و فرصت‌های اقتصادی منجر به کاهش درآمد زنان نسبت به مردان می‌شود
که این موضوع سبب ایجاد اختلاف درآمد بین زن و مرد می‌شود.
کاهش مشارکت زنان در بازار کار
اگر حقوق زنان نادیده گرفته شود، مشارکت زنان در بازار کار کاهش می‌یابد.
این موضوع باعث کاهش نیروی کار زنان و افت قابل‌توجهی در توسعه اقتصادی می‌شود.
تضعیف سلامت زنان
حقوق زنان نقش مهمی در سلامت آنان دارد. عدم دسترسی به خدمات بهداشتی
و درمانی، نقض حقوق زنان را تشدید کرده و بر سلامت جامعه تأثیر منفی می‌گذارد.
تضعیف نقش زنان در تصمیم گیری
عدم توجه به حقوق زنان باعث کاهش نقش زنان در تصمیم گیری‌های اجتماعی
و سیاسی می‌شود. این موضوع خود تأثیرات منفی زیادی به دنبال دارد که از آن جمله می‌توان
به کاهش نقش زنان در آینده کشورشان اشاره کرد.
آسیب به روان زنان
نادیده گرفته شدن حقوق زنان به تضعیف روحی و روانی آنان منجر می‌شود.
این امر می‌تواند منجر به افزایش نارضایتی و اضطراب زنان شده و آنان را از مشارکت
فعّال در جامعه باز دارد.
تأثیرات بین‌المللی
بی‌توجهی به حقوق زنان عوارض بین‌المللی نیز دارد. جوامعی که به حقوق
زنان توجه نمی‌کنند، ممکن است در زمینه‌های بین‌المللی، توسعه پایدار و حقوق بشر
شکست بخورند. توجه به حقوق زنان نه‌تنها از لحاظ اخلاقی بلکه از لحاظ اقتصادی و
اجتماعی نیز حائز اهمیت است.
سال ۲۰۲۴ رکورددار اعدام زنان در ایران
بر اساس این
گزارش سال ۲۰۲۴ بالاترین رقم اعدام سالانه زنان در ایران را
به خود اختصاص داده است. در این سال ۳۱ زن اعدام شدند. به گفته سازمان حقوق بشر این تعداد از زمانی که این
سازمان در سال ۲۰۰۸ اقدام به ثبت موارد اعدام کرد، بی‌سابقه بوده
است.
این در حالی است که تعداد نامعلومی از زنان زندانی در صف اعدام قرار
دارند. در این میان تنها نام دو تن از این زندانیان که جرمشان سیاسی است اعلام شده
است: وریشه مرادی و پخشان عزیزی.
محمود امیری مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، به مناسبت انتشار این
گزارش گفت: «اعدام زنان در ایران نه تنها ابعاد ظالمانه و غیرانسانی مجازات اعدام
را به نمایش می‌گذارد، بلکه عمق تبعیض و نابرابری جنسیتی در سیستم قضایی را نیز
آشکار می‌کند. ما خواستار اقدام جدی جامعه جهانی برای مقابله با بی‌عدالتی‌های
نهادینه‌شده و آپارتاید جنسیتی در ایران هستیم و از آنها می‌خواهیم که تلاش‌های
خود را برای نجات محکومان به اعدام تشدید کنند.»
تایید حکم اعدام «پخشان عزیزی»، زندانی سیاسی کُرد با اتهام «بغی» در
دیوان عالی کشور، واکنش‌های بسیاری را در برداشته است. این حکم اما یادآور صدها
مجازات اعدامی است که دستگاه قضایی ایران علیه زنان فعالان سیاسی، مدنی و حتی زنان
بهایی بابت باور مذهبی آنها صادر کرده است.
جمهوری اسلامی در ۴۶ سال حیات خود، جان زنان بسیاری را
ستانده و زنانی را هم با احکام سنگین زندان ازجمله حبس ابد، پشت میله‌های زندان
نگه داشته است. روایتی از برخی از این اعدام‌ها، سادگی صدور آن و سهولت اجرای آن
در جمهوری اسلامی، شاخصی از رعایت حقوق‌بشر توسط حکومت فعلی ایران است. این موارد
به غیر از قصاص است که حکومت در آن نقش غیرمستقیم دارد.
آنها که زیر تیغ‌اند؛ وریشه مرادی، پخشان عزیزی و شریفه محمدی
اگرچه در تاریخ جمهوری اسلامی زنانی بوده‌اند که از تیغ اعدام‌های سیاسی
بیرون آمدند و رها شده‌اند، اما سیاست صدور احکام اعدام بر پایه اتهامات کلیشه‌ای
و کلی، هنوز برقرار است. جمهوری اسلامی ابایی از صدور آسان و غیرقانونی حکم اعدام
علیه زنان ندارد.
آخرین این
موارد، پخشان عزیزی و «وریشه مرادی» هستند، دو زن جوانی که به دلیل حضورشان در
کوبانی در کردستان سوریه، درست زمانی که داعش در حال جنایت علیه زنان در عراق و
سوریه بود، با حکم اعدام روبه‌رو شده‌اند.
بی‌بی‌سی دریافت حکم اعدام شریفه محمدی، فعال کارگری محبوس در زندان
لاکان رشت که پیش‌تر توسط دیوان عالی نقض و برای بررسی مجدد به شعبه هم‌عرض ارسال
شده بود، بار دیگر به اتهام «عضویت در کمیته هماهنگی برای کمک به ایجاد تشکل‌های
کارگری» به اعدام محکوم شده است.
ما زنان ایران، احکام اعدام پخشان عزیزی، وریشه مرادی، شریفه محمدی
و ده ها زندانی سیاسی دیگر را به شدت محکوم می کنیم و خواهان حذف کلی مجازات اعدام
و دیگر قوانین زن ستیز از قوانین رژیم اسلامی هستیم و از همه نیروهای مترقی و
نهادهای حقوق بشری می خواهیم در این راه همراه ما شوند تا صدای دادخواهی “کارزار
علیه مجازات اعدام” در ایران را رساتر کنیم.
حکم اعدام زنان در ایران اگرچه کم‌شمارتر از اعدام مردان است، ولی
باتوجه به اشکال پیچیده تبعیض علیه زنان، فعالان حقوق‌بشر می‌گویند که زنان در
روندهایی به‌مراتب ناعادلانه‌تر و بیشتر تحت‌تاثیر کلیشه‌های جنسیتی به اعدام
محکوم می‌شوند.
از‌این‌رو،
پرداختن به مساله اعدام زنان حائز اهمیت فوق‌العاده است؛ زنانی که در جریان
اعتراضات به کشته شدن «مهسا(ژینا) امینی» و جنبش «زن، زندگی، آزادی»، یکی از بزرگ‌ترین
چالش‌های مرتبط با بقای نظام ۴۵ ساله جمهوری اسلامی و رهبری چهار دهه‌ای
علی خامنه‌ای را رقم زده‌اند.
زنانی که از
فرخ‌رو پارسا تا پخشان عزیزی به‌دنبال یک زندگی معمولی، انسانی و عاری از خشونت سیاسی،
فرهنگی، اقتصادی و حکومتی بوده و هستند، ولی حکومت آنها را زنده نخواسته و نمی‌خواهد.
ضمن بزرگداشت
روز جهانی زن، یاد تمام زنانی را که برای دادخواهی، آزادی و حقوق برابر در ایران
مبارزه کرده اند، گرامی می داریم و پشتیبانی کامل خود را از مبارزات زنان برابری
طلب و آزادی خواه ایران و جهان اعلام می داریم .
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر